YABANCI UYRUKLULAR İZİNSİZ ÇALIŞAMAZ, ÇALIŞTIRILAMAZ

Yabancı uyrukluların çalışma izni almadan işyerlerinde çalışması ve çalıştırılmaları yasaktır. Yabancı uyruklu bir kişi kafasına göre her istediği işyerinde çalışamayacağı gibi işveren de  Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’ndan izin almadan yabancı uyruklu bir kişiyi kafasına göre işyerinde çalıştıramaz. Yabancı uyruklu kişilerin ve işverenlerin 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu hükümlerine uymaları gerekmektedir.

• Yanında çalışma izni olmayan yabancı uyruklu işçi çalıştırdığı tespit edilen işverene uygulanacak idari para cezası 2019 yılı için 8.821,00 TL’dir. Bu şekilde yakalanan işçiye de ayrıca 3.527,00 TL idari para cezası kesilecektir.
• Çalışma izni olmadan bağımsız olarak kendi işini yapan yani kendi işinin patronu olan yabancı uyruklu işçiye kesilecek idari para cezası tutarı ise 2019 yılı için 7.057,00 TL’dir.

Ayrıca yukarıdaki cezaların tekrarı halinde, idari para cezalarının iki katı şeklinde uygulanacaktır.

Çalışma izni bulunmadan çalıştığı tespit edilen kaçak yabancı işçiler bir de sınır dışı edilmektedir. Bu şekilde sınır dışı edilen yabancı işçinin ve varsa eş ve çocuklarının konaklama, sağlık ve ülkelerine dönmek için seyahat giderleri de işverenden ayrıca tahsil edilmektedir.

Yukarıdaki idari para cezaların dışında işverene bir de SGK tarafından sigortasız işçi çalıştırmaya ilişkin ceza uygulanacaktır. Bu cezalar ise oldukça yüklü rakamlara ulaşmaktadır

SURİYELİ İŞÇİ ÇALIŞTIRMAK İÇİN BİLİNMESİ GEREKENLER

1-Geçici Koruma (GKK) sağlanan yabancılar için, GKK kayıt tarihinden altı ay sonra çalışma izni almak için bakanlığa başvuruda bulunabilirler. Çalışma izni başvuruları, GKK sağlanan yabancıları çalıştıracak işveren tarafından e-Devlet Kapısı üzerinden yapılır.

2- SGK’ya kayıtlı en az bir Türk çalışan olması yeterlidir. Dolayısıyla küçük esnaf, oto sanayiler ve diğer tüm çırak ve kalfa ihtiyacı olanlar isterlerse çalışma izni alarak iş yerlerinde bir Suriyeli birini yasal olarak çalıştırabilirler.

3-Sanayi işletmelerinde Suriyeli çalıştırmak zorunlu değildir ancak ihtiyaç olması durumunda çalışacak her bir Suriyeli için en az 10 Türk personel olması gerekmektedir. Çalışacak Suriyeli sayısı toplam personelin %10’undan fazla olamaz. Örneğin 100 kişinin çalıştığı bir fabrikada sadece 10 Suriyeli işçiye çalışma izni alabilirsiniz.

4-Suriyeli çalışan işçiye ödenecek ücret asgari ücret ya da üstü olmalıdır, diğer yabancılar için taban ücret asgari ücretin bir buçuk katıdır.

5-Dernek ve vakıf ve sivil toplum kuruluşları haricinde Suriyeli işçi çalıştırmak isteyen kişi veya kurumlar bir yabancı için on Türk çalıştırmak zorundadır. On kişiden az Türk çalışanı olan iş yerlerinde sadece bir Suriyeli işçiye çalışma izni alınabilir.

KENDİ İŞYERİ AÇAN VEYA ŞİRKET ORTAĞI OLAN SURİYELİLER DE İZİN ALACAK MI?

Profesyonel meslek mensubu yabancılara, diğer kanunlarda belirtilen özel şartların sağlanması kaydıyla bağımsız çalışma izni verilebilir. Bağımsız çalışma izni başvurularının uluslararası işgücü politikası doğrultusunda değerlendirilmesinde, yabancının; eğitim düzeyi, mesleki deneyimi, bilim ve teknolojiye katkısı, Türkiye’deki faaliyetinin veya yatırımının ülke ekonomisine ve istihdama etkisi, yabancı şirket ortağı ise sermaye payı ile Uluslararası İşgücü Politikası Danışma Kurulu önerileri doğrultusunda bakanlıkça belirlenecek diğer hususlar dikkate alınır. Bağımsız çalışma iznine başvurma hakkı olan geçici koruma sağlanan yabancılar kendi adına başvuru yapar. Bağımsız çalışma izni, süreli olarak düzenlenir.

YABANCI UYRUKLULAR VE SURİYELİLER HANGİ MESLEKTE ÇALIŞMA İZNİNDEN MUAFTIRLAR

Mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacak geçici koruma sağlanan yabancılar, çalışma izni muafiyeti kapsamındadır. Çalışma izni muafiyeti başvuruları Geçici Koruma sağlanan il valiliğine yapılır. Bu başvurular, ilgili valilik tarafından bakanlığa bildirilir. Bakanlıkça, mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacak Geçici Koruma sağlanan yabancılara ilişkin il ve kota sınırlaması getirilebilir.

Kaynak : Milliyet Gazetesi 15.08.2019 | Mustafa İşcan